Cukrzyca ciężarnych
Cukrzyca jest jednym z najczęściej występujących schorzeń u kobiet spodziewających się dziecka. Szacuje się, że dotyka 3–5% ciężarnych w Europie, a w Polsce 3,4%. Tę jednostkę chorobową dzieli się na cukrzycę ciążową (GDM, Gestational Diabetes Mellitus), która rozwija się lub zostaje rozpoznana w czasie ciąży oraz na cukrzycę przedciążową (PGDM, Pregestational Diabetes Mellitus), którą diagnozuje się u kobiet i leczy przed poczęciem dziecka. W grupie kobiet z rozpoznaniem wskazującym na GDM 10–20% stanowią osoby z wcześniej utajoną cukrzycą typu 1. Pozostałe 80% to kobiety z cukrzycą indukowaną ciążą, która często związana jest z otyłością sprzed ciąży i nadmiernym przyrostem masy ciała w jej trakcie.
W patogenezie GDM najistotniejszą rolę odgrywa wzrastająca w ciąży insulinooporność oraz pogłębiający się defekt sekrecji insuliny przez komórki ß trzustki, który prowadzi do niewspółmiernego z potrzebami organizmu wydzielania hormonu. Insulinooporność związana jest ze wzrostem stężenia innych hormonów, które są antagonistami insuliny, m.in. laktogenu łożyskowego, progesteronu, estrogenu i kortyzolu. U większości ciężarnych zauważa się wzrost poziomu wydzielania insuliny, co stanowi fizjologiczną próbę przełamania niewrażliwości tkanek, jednakże u 5% ciężarnych wartości te nadal są niewystarczające i prowadzą do rozwoju opisywanego schorzenia.
Cechą charakterystyczną cukrzycy indukowanej ciążą jest fakt, że po porodzie organizm naturalnie wyrównuje pozom nietolerancji glukozy, ale w przeciągu kolejnych 5–10 lat może dojść do trwałego zaburzenia gospodarki węglowodanowej i cukrzycy typu 2. Zjawisko nawracającej GDM obserwuje się także w kolejnych ciążach. Powikłania cukrzycy typu 2 są bardzo groźne tak dla matki, jak i dla płodu. Prowadzi ona bowiem do wystąpienia u obojga zespołu metabolicznego, chorób układu krążenia, makrosomii, czyli zbyt dużej masy płodu, zespołu zaburzeń oddychania, hipoglikemii u noworodka, a także może spowodować poronienie oraz wewnątrzmaciczną śmierć płodu. Makrosomia płodu jest przyczyną dystocji barkowej, okołoporodowych urazów, a także zwiększa ryzyko ukończenia ciąży droga zabiegową.
Perspektywa nawrotu choroby po kilku latach od porodu, a także ryzyko jej wystąpienia w kolejnych ciążach charakteryzuje opisywane zjawiska, jako czynniki narażające zdrowie i życie kobiet oraz dzieci. Z uwagi na to osoby zagrożone GDM powinny być objęte profilaktyką, która będzie prowadzić do względnego wyrównania poziomu glukozy poprzez zbilansowaną dietę i ruch fizyczny. Osoby z grupy ryzyka wymagają stałej konsultacji lekarskiej przez okres przedkoncepcyjny, ciążę i połóg, takiej samej opieki wymagać będą noworodki rodzone przez kobiety cierpiące na tę chorobę.
Opracowanie merytoryczne
Cukrzyca
- Definicja cukrzycy
- Historia rozpoznania jednostki chorobowej
- Rola insuliny w organizmie człowieka
- Rozpoznanie choroby
- Cukrzyca typu 1
- Cukrzyca typu 2
- Leczenie cukrzycy
- Powikłania cukrzycy
- Leczenie cukrzycy u osób starszych
- Leki przeciwcukrzycowe
- Cukrzyca ciężarnych